تبیین مفهوم «عرش» و «کرسی» بر مبنای علم بلامعلوم

از جمله مباحثی که در آیات ذکر شده و روایات منظور از آن را «علم الهی» بیان کرده اند، «عرش و کرسی» است. علم الهی - نیز بر اساس روایات دیگری- «علم بلا معلوم» معرفی شده است؛ علم بلا معلوم، علم ذاتی است که نافی اضافی بودن صفت علم است، نتیجه ی مهمی که در پس آن نهفته شده، عدم تقیید و تحدید علم الهی به معلوم می باشد که کاشفیت اتم این علم را در پی دارد. یکی از مسائل مهم که در پرتو این نظر مورد تبیین قرارمی گیرد، مسئله­ی « عرش و کرسی» است. روشن است که کرسی خدا که آسمانها و زمین را در برگرفته است، چیزی نیست که مادی باشد، واضح است که منظور از عرش در آیات شریفه، تخت نیست. بر مبنای روایات، مراد از عرش و کرسی، علم است. و منظور از وسعت و گستردگی آنها هم، احاطه علمی آن دو بر آسمانها و زمین می باشد. وجه اشتراک آنها در این است که، عرش و کرسی هر دو از بزرگترین غیبها یعنی هر دوی آنها علم حقیقی اند و غیب بوسیله آنها معلوم و شناخته می شود. امّا تفاوت آن دو این است که: کرسی، علم به عالم شهادت است پیش از مرتبه ایجاد آن، امّا عرش، هم علم به عالم شهادت و هم علم به غیر آن است، از اموری که کرسی کاشف و شامل آن نیست.